۱/۱۴/۱۳۸۹

آغاز بکار بزرگترین برخورددهنده دنیا برای کشف منشاء جهان


برخورد دهنده بزرگ LHC در مرز میان سوئیس و فرانسه سرانجام پس از ۲۵ سال تلاش دانشمندان آغاز به کار کرد و پروتونها با انرژی ۷ هزار میلیارد الکتروولت را در یک تونل ۲۷ کیلومتری به حرکت در آورد.
پس از سپتامبر سیاه ۲۰۰۸ که در آن بزرگترین برخورددهنده دنیا با عنوان LHC واقع در سرن سوئیس (شورای تحقیقات هسته ای اروپا) در نخستین لحظات فعالیت خود قربانی یک خرابی بزرگ شد و بیش از یکسال از کار باز ماند و پس از خرابکاری پرنده ای که در ماه نوامبر گذشته یک تکه نان باگت را داخل یکی از جعبه تقسیمهای سیستم خنک کننده برخورد دهنده انداخت، سرانجام LHC روز گذشته (۳۰ مارس) فعالیت خود را آغاز کرد و اولین برخوردهای میان ابرهای پروتونی در داخل تونل زیرزمینی به طول ۲۷ کیلومتر در مرز میان سوئیس و فرانسه رخ داد.
تونلی که به اعتقاد “رالف هاور” مدیر کل مرکز سرن می تواند “محل تولد عصر جدیدی از فیزیک باشد”.
به گزارش خبرگزاری مهر، در این تونل ۲۷ کیلومتری تازه ترین فناوریهایی که تاکنون هرگز آزمایش نشده بودند گردهم آمده اند و به کمک این فناوریها به ویژه ابر رساناهایی که در دمای ۲۷۱ درجه زیر صفر عمل می کنند زمانی فراخواهد رسید که انرژی برخورد دهنده پروتونها به ۱۴ ترا الکترو ولت می رسد.
انرژی که زمین هرگز به چشم خود ندیده است چرا که این انرژی تنها زمانی ایجاد شده است که جهان تازه متولد شده بود و کسری از ثانیه زندگی خود را پشت سر می گذاشت و هنوز سالیان درازی نیاز بود که سیاره خاکی پا به عرصه وجود بگذارد.
با دستیابی به این انرژی، مشاهده دنیایی امکانپذیر خواهد شد که تاکنون دانشمندان تنها تئوری وجود آن را ارائه کرده اند.
این ابر ماشین اثبات خواهد کرد که آیا همانند داستانهای علمی تخیلی دنیاهایی در ابعاد دیگر وجود دارند یا خیر و به دانشمندان کمک خواهد کرد که به دنبال ذراتی بگردند که با عنوان “particle Higgs boson” شناخته می شوند.
اولین برخوردهای میان پروتونها در تونل برخورد دهنده بزرگ LHC نشانه ای از پیروزی علم است. این برخورد دهنده می تواند به مطالعه موادی در دمای ۱۰۰ هزار برابر بیشتر از دمای هسته خورشید بپردازد.
در ماراتون روز سه شنبه ۳۰ مارس، پس از یک شب بی خوابی و کار و دو تلاش ناموفق در صبح، سرانجام در عصر انفجاری از شادی و بارانی از اشک شوق در سالن کنترل برخورد دهنده جریان یافت و از تونل عجایب، پروتونهای آزاد در میان چشمان خسته دانشمندانی که امید به موفقیت فعالیت داشتند به حرکت در آمدند.
این برخورد دهنده ذرات، بزرگترین و پرقدرت ترین برخورد دهنده دنیا است و بیش از ۵ هزار دانشمند را برای کشف منشاء جهان، ماهیت “بیگ بنگ” (انفجار بزرگ)، ماده تاریک و ابعاد کیهان به خدمت گرفته است.
رکورد انرژی برخورد ۷ ترا الکتروولتی (۷ هزار میلیارد الکتروولت) که روز سه شنبه این برخورد دهنده به ثبت رساند ۵/۳ برابر بیش از رکورد برخورد دهنده مستقر در “فرمی لب” (لابراتوارهای فرمی) در شیکاگوی آمریکا است.
در بامداد روز ۳۰ مارس دو دسته پروتون وارد تونل شدند که به دلیل عملکرد بد، فعال نشدند. سرانجام پس از ۱۱ ساعت کار، دو دسته ذرات جدید با موفقیت و به طور پایدار در سرتاسر تونل با سرعت برابر با ۹/۹۹ درصد سرعت نور به حرکت در آمدند.
این ذرات به طور منظم تا پایان سال ۲۰۱۱ به یکدیگر برخورد خواهند کرد و به مرور تاریخ گذشته جهان را در پیش روی دانشمندان به تصویر خواهند کشید.