۸/۲۱/۱۳۸۵

شاهكار جديدهابل: كهكشان‌هاي آنتن

صوير تازه منتشر شده تلسكوپ فضايي هابل از جفت كهكشان در حال ادغام آنتن داده هاي تازه اي از چگونگي شكل گيري خوشه هاي ستاره اي ابر چرم به دست مي‌دهد.

بابك امين تفرشي

جفت كهكشان مارپيچي آنتن يا NGC 4038-4039 چند صد ميليون سال پيش در حركت هاي كهكشاني درون خوشه خود به يكديگر رسيده اند و از آن زمان در حال ادغام اند. بازوهاي كشيده به سبب نيروهاي گرانشي كشندي دو كهكشان بر يكديگر نام آنتن را به اين جفت كهكشان داده است. اين جفت يكي از نزديك ترين و بهرتين نمونه هاي جفت كهشكانهاي برخوردي است به همين بارها هدف بزرگترين تلسكوپهاي جهان بوده است و هابل نيز براي بار دوم نگاهي بسيار عميق و دقيق به كهكشانهاي آنتن انداخته است.


در چنين برخوردي اگرچه ستاره هاي دو كهكشان، به علت فاصله زياد ستاره ها از هم، دچار برخورد نمي شوند اما گاز ميان ستاره اي دو كهمشان در هم مي‌روند ومحيط آشفته اي را براي پيدايش ميلياردها ستاره پديد مي آورند. كه در تصوير جديد پرنورترين و فشرده ترين نواحي ستاره ساز ابر خوشه‌هاي پرجرم اند. همچنين حدوي نيمي از اجرام كم فروغ محو در تصوير كهكشان هاي آنتن خوشه هاي ستاره‌اي متولد شده اي هستند كه هر كدام ده ها هزار ستاره دارند. حباب هاي نارنجي در چپ و راست تصوير هسته هاي دو كهكشان اند كه بيشتر شامل ستاره هاي پير و غبارند (رشته هاي غبار ميان ستاره‌اي به صورت رشته هاي قهوه اي ديده مي‌شود).


در دو كهكشان شمار بسياري نقاط آبي از نور نواحي‌اي كه ستاره هاي آبي بسيار پر چرم متولد مي‌شوند ديده مي شود و دور تا دور خوشه ها را هاله صورتي-قرمز گاز يونيده شده و درخشان هيدروژن گرفته است. از مجموع هزاران خوشه شكل گرفته در اين كهكشان و بيش از هزر ابر خوشه فقط تعدادي اندكي به مرور زمان باقي مي‌مانند و بقيه با حركت هاي درون كهشكاني پخش و به ستاره هاي منفرد تبديل مي‌شوند اما احتمالا حدود ۱۰۰ عدد از مجموع ابر خوشه ها‍، در واقع آنهايي كه از همه پرجرم تر بوده اند، باقي مي مانند تا در آينده تبديل به خوشه هاي كروي پير شوند.

روند برخورد جفت كهكشان آنتن كه از ۲۰۰ تا ۳۰۰ ميليون سال پيش آغاز شده است جلوه اي است از آنچه كهكشان ما، راه شيري، و همسايه آن آندرومدا در ۲ تا۳ ميليارد سال آينده پيش رو دارند. آنها نيز در مسير برخورد با يكديگرند.



منبع:مجله نجوم