ناسا درخشان ترین سوپرنووا را مشاهده کرد

یک تصویر طراحی شده توسط ناسا که نمایش دهنده یک ابر نواختر است.

درخشانترین ابر نواختر (supernova) که تا کنون دیده شده است، توسط تلسکوپ مداری چاندرا متعلق به ناسا NASA مشاهده شد.

این انفجار عظیم ستاره ای، انرژیی در حدود 100 برابر انرژی آزاد شده از یک سوپرنووای عادی آزاد کرد و 100 میلیون مرتبه درخشانتر از روشنترین حالت خورشید بود.

مشاهده مرگ یک ستاره بسیار عظیم امری بسیار نادر است، به همین دلیل دانشمندان به شدت مشتاق استفاده از اطلاعات به دست آمده توسط تلسکوپ مداری و تلسکوپهای موجود در پایگاههای زمینی هستند.

جین درو (Jane Drew)، متخصص فیزیک نجومی در کالج سلطنتی لندن میگوید: "اطلاعات ما درباره عظیم ترین ستاره های جهان نسبتا اندک است. این ستاره ها بسیار نادر هستند و به همین دلیل ما به ندرت با یکی از آنها برخورد میکنیم. رسیدن ما به یک ابر نواختر مانند این است که در تعقیب یک جنایتکار، همیشه زمانی سر صحنه جنایت برسیم که مجرم گریخته و تنها یک فاجعه بر جا گذاشته است."

او افزود که موجودیت ستاره های فوق عظیم در این جمله خلاصه میشود: "آنها به سرعت زندگی میکنند و جوان میمیرند". البته این "سرعت" و "جوانی" بر مبنای سیستم اندازه گیری نجومی است. این ستاره ها به طور معمول تنها 1 میلیون سال فروزانند، که کوتاهی آن را در مقایسه با عمر 4.5 میلیارد ساله خورشید میتوان درک نمود.

خانم درو ادامه میدهد: "ما میدانیم که آنها زندگی کوتاه و بسیار پر تلاطمی دارند، [در مقیاس زمینی] آنها تقریبا به محض روشن شدن، از بین میروند." ستاره ای که موجب انفجار مذکور شده است، 150 مرتبه عظیم تر از خورشید ما بوده است.

سوپرنووا معمولا در زمانی رخ میدهد که ستاره تمام سوخت خود را مصرف کرده و از بین میرود. اما ستاره شناسان اعتقاد دارند که سوپرنووای SN 2006gy با دیگران متفاوت است. احتمالا هسته عظیم آن به قدری اشعه گاما تولید کرده که مقداری از انرژی آن مجددا به زوجهای ذره و ضدذره تبدیل شده است. این امر میتواند کشش گرانشی بسیار زیادی تولید کرده و ستاره را در درون خود مکیده باشد و واکنشهای حرارتی هسته ای را به کار انداخته و موجب بروز این انفجار بی اندازه عظیم که فضا را از ریزه های آتشفشانی پر کرده، شده باشد.

به وقوع پیوستن این "زایمانهای پر اولاد" کیهانی برای توسعه جهانی که میشناسیم و برای تداوم زندگی بسیار ضروری است. ستاره ها مانند کارخانه هایی هستند که عناصر سنگین مانند آهن را تولید میکنند، پس زندگی بدون وجود آنها ادامه نخواهد یافت.

الکس فیلیپنکو (Alex Filippenko)، سرپرست مشاهدات انجام یافته در رصدخانه زمینی مانوا کیا (Mauna Kea) در هاوایی و رصدخانه لیک (Lick) در کالیفرنیا میگوید: "این ستاره، شاه تمام ستاره های انفجاریی بود که تا کنون دیده بودیم. ما از شدت درخشش و پایداری این انفجار شگفت زده شده ایم."

ناتان اسمیت از دانشگاه کالیفرنیا میگوید: "این انفجار واقعا به اندازه یک هیولا و 100 بار پرتوان تر ازیک سوپرنووای عادی بود. به این ترتیب متوجه میشویم که این ستاره منفجر شده میتواند تا بیشترین حد عظمت یک ستاره، بزرگ بوده باشد که چیزی حدود 150 برابر خورشید است. و ما تا کنون آنرا ندیده بودیم."

ابر نو اختر SN 2006gy مشکل زیادی برای ما ایجاد نخواهد کرد زیرا کهکشانی که در آن بوده است و NGC 1260 نام دارد، 240 میلیون سال نوری با زمین فاصله دارد. البته در کهکشان راه شیری و در فاصله ای بسیار نزدیکتر به زمین، ستاره ای به نام ایتا کارینی (Eta Carinae) وجود دارد که تنها 7500 سال نوری با ما فاصله دارد. جرم این ستاره به سرعت در حال کم شدن است و به نظر میرسد که به یک سوپرنووا تبدیل شود. پیش بینی اینکه چنین واقعه ای برای ما چه پیادی به همراه خواهد داشت به سختی ممکن است، اما عده ای اعتقاد دارند که این انفجار به قدری درخشان خواهد بود که با وجود خورشید و در نور روز قابل رویت خواهد بود.

ماریو لیویو (Mario Livio) از انستیتو نجومی بالتیمور میگوید: "ما مطمئن نیستیم که آیا ایتا کارینی به زودی منفجر خواهد شد یا خیر، اما این انفجار میتواند یکی از بهترین نمایشهای ستاره ای در تاریخ تمدن مدرن باشد."