توليد برق در اعماق آب

كاترين براهيك /ترجمه: مريم افضلي: با توجه به محدودبودن ميزان سوخت‌‌هاي فسيلي، محققان به دنبال ساخت ابزار و ابداع روش‌‌هايي هستند که بتوان از نيروي باد، آب، خورشيد و... به عنوان جايگزين سوخت‌‌هاي فسيلي استفاده کرد. توليد برق با استفاده از انرژي موج يکي از اين روش‌‌هاست.

اگرچه شيوه جديدي نيست اما يک شرکت بريتانيايي شناوري ساخته که با انواع قبلي متفاوت است. اين نوع شناورهاي توليد برق کمي‌شبيه مين‌‌هاي زير آب هستند اما مانند مين به منظور اهداف شوم ساخته نشده‌اند. اين وسيله به کارگيري انرژي حاصل از موج زير دريا، سال 2008 براي اولين بار در نزديکي سواحل بريتانيا ساخته مي‌شود.

شرکت AWS Ocean Energy شناوري ساخته است که انرژي موج را از 50 متر زيرسطح آب مهار مي‌کند. چون وسيله اصلي زير آب قرار مي‌گيرد، مانند ديگر ابزار‌‌هاي به کارگيري نيروي حاصل از موج در معرض آسيب توفان‌‌ها قرار ندارد و در کشتيراني نيز اختلال ايجاد نمي‌کند.

اين شرکت سال آينده پنج شناور نخستين را براي آزمايش در بستر دريا در نزديکي ساحل اسکاتلند به آب مي‌اندازد. استفاده از نيروي موج براي توليد برق شيوه جديدي نيست. شايد شناخته‌شده‌ترين وسيله استفاده از قدرت موج در اين زمينه Pelamis باشد؛ Pelamis سيستمي‌شناور، قرمز و مار مانند است که روي سطح آب بالا و پايين مي‌رود و با اتصال قسمت‌‌هاي بالا و پايين، انرژي امواج را مهار مي‌کند اما توليدکننده‌‌هاي برق روي سطح آب در برابر توفان‌‌هاي شديد آسيب‌پذير هستند.

وسيله AWS از همان موادي ساخته شده است که در قطعات دکل‌‌هاي نفتي زير آب به کار مي‌رود و در عمق آب که آرام‌تر است قرار مي‌گيرد. اين شناور از طريق تغيير در فشاري که امواج با افزايش و کاهش ستون آب ايجاد مي‌کنند انرژي موج را در فاصله‌اي مهار مي‌کند.

سرشناور‌‌ها فرو رفته است و با گاز قابل تراکم پرشده که باعث حرکت نيمه‌بالايي شناور به سمت بالا و پايين مي‌شود. هنگامي ‌که موجي از سطح آنها عبور مي‌کند آب اضافي جمع‌شده در بالاي شناور فشار آب محيط را افزايش مي‌دهد و نيمه‌بالايي آن به سمت پايين فشار داده مي‌شود.

بين دو موج، ستون آب کوتاه تر و فشار کمتر بوده و نيمه بالايي به سطح آب مي‌آيد. رانش موج که موجب بالا و پايين رفتن مي‌شود به الکتريسيته تبديل‌شده و شبکه برق سراسري را تغذيه مي‌کند.براي تأمين برق شهري با جمعيت 55 هزار نفر به نيم کيلومتر مربع از بستر دريا، پوشيده از 100 شناور نياز است.

استفاده از اين شناور‌‌هاي توليد برق مي‌تواند در درياي آتلانتيک شمالي، از ساحل اسکاتلند تا پرتغال، در طول ساحل آمريکا در کنار اقيانوس آرام، از سانفرانسيسکو تا ونکوور در کانادا، در طول سواحل شيلي و حتي در آفريقا و نيوزلند موثر واقع شود اما در دريا‌‌هاي آرام‌تر مانند درياي مديترانه ارتفاع موج براي بالا و پايين کردن شناور کافي نيست.

NewScientist.com