پوريا ناظمي / بابك امين‌تفرشي: رصدگران ايراني در حالي که تازه از رصد هلال بحراني ماه جمادي‌الثاني فراغت يافته بودند شاهد رويدادي کم نظير در آسمان بودند که از کرانه‌هاي خليج‌فارس تا شمال تهران رصد شد.
پس از تلاش براي به دام انداختن هلال بحراني جمادي‌الثاني در شامگاه روز جمعه، بسياري از رصدگران در حالي كه آماده بازگشت از رصدگاه‌هاي خود مي‌شدند با رويدادي در آسمان مواجه شدند که باعث شد هيجاني دوباره به اردوگاه اين رصدگران بازگردد.
در تهران و بر فراز قله ديزين، در حالي كه تنها چند ثانيه از ظهور ماهواره ايريديومي‌درخشان در افق شمالي گذشته بود توده‌اي درخشان و کوچک در افق غربي و در کنار ستارگان راس صورت فلکي جوزا (ستاره‌هاي کاستور و پلوکس) در آسمان ظاهر شد که با رنگ سفيد مايل به آبي مي‌درخشيد. اين توده هنگام ظهور تقريبا در سمت ??? درجه و ارتفاعي کمتر از ?? درجه قرار داشت.
اندکي بعد از ساعت ??:?? که اين توده ظاهر شده بود کم‌کم بر درخشش افزوده شد تا اينکه حدود دو دقيقه بعد به درخششي معادل قدر مجموع ?- رسيد و با سري از قدر ?- تا ?- رسيد. کم‌کم اين توده که يادآور شکل‌گيري دنباله‌دارها در سرعتي بسيار سريع بود از ناحيه قاعده مخروط خود که رو به آسمان بود گسترش پيدا کرد و سرانجام حدود ?? دقيقه بعد در افق جنوب- جنوب‌شرقي و در آلودگي نوري تهران از نظرها محو شد.
بلافاصله گزارشهاي مشابهي از سراسر ايران از منطقه عسلويه، سعادت شهر فارس، سمنان، تخت سليمان-تکاب، کردان کرج، کرمانشاه، اراک و رصدخانه شهر صدرا- شيراز نيز دريافت شد که همين رويداد در موقعيتي مشابه در اين مناطق نيز رصد شده است.
بلافاصله بررسي اين موضوع با ارسال عکسها به مراجع گوناگون و همينطور رايزني‌‌هاي گسترده با مراکز مرتبط آغاز شد. از جمله در همکاري با کارشناسان سازمان فضايي ايران اين موضوع پيگيري شد.
سناريو‌‌هاي نخست درباره اين رويداد به ورود قطعه‌اي از يک دنباله‌دار به جو زمين يا ورود ماهواره‌اي در حال سقوط در جو زمين مربوط مي‌شد. برخي گزارش‌‌ها از وجود نقطه‌اي نوراني در زير مخروط نور حکايت داشت که با بررسي عکسها و مشخص شدن اين درخش در اين عکسها، فرضيه مربوط به ارتباط اين نور با ماهواره‌‌ها تقويت شد.
تماس‌‌هاي بعدي با اعضاي گروه غيرحرفه‌اي رصدگران بين‌المللي ماهواره‌‌ها، بررسي مدارهاي ممکن براي چنين پرتابهاي، بررسي تمام پرتابهاي فضايي که در ?? ساعت قبل از آن رخ داده است و همچنين بررسي گذر تمام ماهواره‌‌هاي بزرگ مقياس در آن بازه زماني، فعاليت‌هاي بعدي بود که صورت گرفت.
سناريويي که بسيار مورد توجه و قابل اعتناست مربوط دانستن اين پديده به موشک اطلس است که همان روز از پايگاه کيپ کاناورال به فضا پرتاب شد و حامل ماهواره نظامي NRO 30-L بوده است. براساس گزارش‌‌ها زمان جدا شدن محفظه بار اين فضاپيما از محموله نهايي تنها ?? دقيقه پيش از رويت اين نور در ايران بوده است.
اين پديده به طور کلي به بازگشت سوخت فضايي به جو معروف است که ممکن است حتي آزاد شدن اين سوخت پيش از ورود آن به جو زمين بر اثر انجماد سوخت و بازتاباندن نور خورشيد به چنين شکلي ديده شود.
با وجود اين فرضيه، حجم انبوهي از مواد آزاد شده (با توجه به ارتفاع) و برخي پارامترهاي ديگر باعث شده است تا تحقيق در اين خصوص ادامه يابد. قابل ذکر است در صورتي که تاييد شود اين پديده مربوط به موشک اطلس بوده، در اين صورت رصدگران شاهد رويداد کم‌نظيري در ايران بوده‌اند که بخش عمده‌اي از سهم اين رصد گسترده را بايد به واسطه هلال جذاب ماه دانست.
توضيح پديده بر اساس آخرين تحليل‌ها
پس از ارسال گزارشهاي مشاهده ابر مرموز شامگاه ?? خرداد در آسمان ايران، کارشناسان مختلفي در اين‌باره به تحليل داده‌ها و بررسي مدار ماهواره‌‌ها و موشك‌هاي بالابرنده اخير با مسير اين ابر درخشان پرداختند. بهترين نظريه که همچنين در وبگاه مرجع اقليم فضايي متعلق به ناسا و در زير گزارشهاي رسيده از ايران منتشر شده حاکي از ارتباط اين پديده با موشک بزرگ اطلس? (V) است.
اين موشک بالابرنده محموله‌اي سنگين که ظاهرا ماهواره‌اي نظامي براي بررسي اقيانوس‌ها (با کاربري جاسوسي) بوده است را حمل مي‌کرده است. پرتاب موشک اطلس در ساعت ??:?? به وقت ايران از فلوريدا اتفاق افتاده است.
اما اين بار، با وجود بيش از ?? پرتاب موفق پي‌درپي اطلس، مرحله دوم موشک اطلس به نام سنتائور Centaur به درستي عمل نمي‌کند و با ايجاد نيروي رانش ناکافي سبب مي‌شود بخش باقيمانده موشک به همراه محموله در مدار نادرست و کم ارتفاعي به دور زمين قرار بگيرند.
متخصصان پروژه معتقدند مرحله نهايي موشک اطلس به قدر کافي سوخت براي تصحيح مدار دارد و احتمالا مي‌تواند ماهواره را مدار اصلي قرار دهد اما اين موضوع هنوز رسما اعلام نشده است. اما همواره در پايان کار مرحله دوم موشک اطلس سوخت اضافي آن در فضا تخليه مي‌شود.
البته اين اتفاق اغلب در مدارهاي بالاتر رخ مي‌دهد و از سوي ديگر اغلب بر فراز اقيانوس‌ها انجام مي‌شود. به همين سبب اين پديده اغلب چنين بارز نيست و رصدگراني در خشکي ندارد.
اما اين بار به سبب مشکل نامشخصي در مراحل پرتاب مخزن عظيم سوخت اضافي، که بيشتر سوخت آن به علت نادرست کار کردن موتورهاي مرحله دوم باقي مانده بود، به طور تصادفي بر فراز خاورميانه و در ارتفاع مداري پايين‌تري خالي و بازتاب نور خورشيد از توده گازهاي رها شده در فضا سبب مشاهده اين ابر خيره‌کننده در آسمان ايران و احتمالا کشورهاي اطراف شده است.
در تصاوير همچنين ردي از نقطه‌اي نسبتا کم نور در پايين ابر نيز ديده مي‌شود که همراه اين توده حرکت کرده و احتمالا مرحله باقيمانده موشک اطلس در مدار زمين است. با وجود شواهد نسبتا محکم از همخواني مداري و زماني اين پديده با سوخت مرحله دوم موشک اطلس اين موضوع هنوز به طور رسمي تاييد قطعي نشده است.
Nojum.ir
لينک
www.spaceweather.com
0 نظر:
ارسال یک نظر