جان كارترايت: يك گروه اخترشناس كه تيمي از كشورهاي بريتانيا، ايالات متحده و آلمان هستند براي اولين بار روش جديدي در تحليل داده‌ها به كار برده‌اند كه شايد توانايي تلسكوپ‌ها را در جست‌وجوي سيارههاي خارج از منظومه خورشيدي بهبود بخشد.
در اين روش به طور هوشمندانه‌اي از پراش نور استفاده مي‌شود، يعني دقيقا همان پديده‌اي كه پيش از اين مانع تفكيك بسياري از سيارههاي بيرون منظومه خورشيدي از ستاره مادرشان بود.
اين اخترشناسان با استفاده از اين روش تركيبي از تصوير و طيف يك سياره كم‌سو به فاصله 48 سال نوري به دست آورده‌اند.
جست‌وجوي سيارههاي بيرون از منظومه شمسي بسيار دشوار است. معمولا نمي‌توان آنها را مستقيما با تلسكوپ مشاهده كرد؛ زيرا نوري كه از آنها گسيل مي‌شود در نور درخشان ستاره مادر محو مي‌شود اما اخترشناسان دريافته‌اند كه در وضعيت‌هاي خاصي مي‌شود اين سياره‌ها را ديد، مثلا وقتي سياره در مدارش به پشت ستاره مادر مي‌رود ديگر نور آن حذف مي‌شود و اين باعث مي‌شود كه ستاره چشمك بزند.
اخترشناساني كه مي‌خواهند سياره نزديك به يك ستاره را ببينند، بايد نگران محدوده پراش نيز باشند. اين از محدوديت‌هاي شناخته شده تفكيك براي يك تلسكوپ اپتيكي است.
حتي در بهترين تلسكوپ‌ها نيز وقتي نور از روزنه مي‌گذرد پراشيده مي‌شود و در نتيجه اين پديده يك رشته حلقه هم مركز كه يكي در ميان روشن و تاريك هستند به دور تصاوير ستاره‌‌‌ها و اجرام ديگر تشكيل مي‌شود.
شعاع اين حلقهها به طول موج نور بستگي دارد و هيچ جسمي را كه اندازه تصويرش كوچك‌تر از لكه مركزي اين حلقهها باشد نمي‌توان با آن تلسكوپ مشاهده كرد.
در حال حاضر يك گروه بين‌المللي به سرپرستي لرد كلوز از دانشگاه آريزونا روشي براي تحليل داده‌ها به كار برده‌اند كه در آن حلقه‌هاي تاريك و روشن را مي‌توان براي بازسازي طيف اجسام همدم ستاره (براي مثال سياره‌اي كه به دورش مي‌چرخد) استفاده كرد.
تفكيك فضايي اين روش صد بار بهتر از تفكيك فضايي روش‌هاي موجود است. ايده اين كار اولين بار توسط ويليام اسپاركس و‌‌‌هالند فورد از ايالات متحده در سال 2002 پيشنهاد شد. اين روش براساس بررسي تغييرات حلقه‌هاي تاريك و روشن با افزايش طول موج قرار دارد. اگر با تغيير طول موج لكه روشني كه توسط تلسكوپ ديده مي‌شود سرجايش بماند، به معني وجود يك جسم همدم در كنار ستاره است.
با حذف بخشي از تصوير كه شامل حلقه‌هاي اطراف اين لكه است، مي‌توان تصوير جسم همدم را به دست آورد.
Physicsweb.org
0 نظر:
ارسال یک نظر